SKNFK

Qavtan

Temat:
Rola komunikacji w kulturze w świetle językoznawstwa kognitywnego Anny Wierzbickiej

Prelegent:
mgr Przemysław Zonik

Abstrakt:
W wyniku semantycznych badań porównawczych zakrojonych na szeroką skalę Anna Wierzbicka i jej współpracownicy wykazali, że istnieją we wszystkich językach naturalnych słowa znaczeniowo identyczne. Pomimo, że ogromna większość słów występująca w danym języku jest właściwa tylko jemu i nie istnieją ich odpowiedniki semantyczne w innych językach, to przy użyciu pojęć elementarnych można formułować zdania przekazujące znaczenia identyczne.
Koncepcja uniwersaliów językowych obejmuje nie tylko koncepcję pojęć pierwotnych, ale także zasady ich łączenia. W toku badań okazało się, że przy całej odmienności składni języków naturalnych, uniwersalne są także, pewne konstrukcje gramatyczne.
W konsekwencji stwierdzić należy, że ludzkie poznanie opiera się na podstawowym zestawie pojęć intuicyjnie samych przez się zrozumiałych, które nie wymagają dalszego objaśniania. Pojęcia takie nie mogą zostać wyjaśnione bez zaciemnienia ich sensu, nie zależą także od indywidualnego doświadczenia człowieka – są one wrodzone, nie zależne od języka, społeczności czy kultury, są jednakowe dla wszystkich ludzi i z konieczności stanowią podstawę interpretacji wszelkiego doświadczenia.
Pragmatyczny wymiar tej koncepcji, polega na tym, aby od tego co złożone i niejasne przechodzić, za pomocą eksplikacji sformułowanych w sztucznym języku opartym na naturalnym metajęzyku semantycznym (NSM), do sformułowań jak najczytelniejszych i intuicyjnych.
Koncepcja jednostek elementarnych i uniwersalnych, może być wykorzystana wszędzie tam, gdzie posługujemy się językiem naturalnym, i zamierzamy wymieniać informację, za jego pomocą tj. zarówno w szeroko pojętej edukacji, komunikacji interkulturowej, czy też w projektowaniu interfejsów komunikacyjnych człowiek-maszyna-człowiek (Human-Computer Interaction).